22 Aralık 2023 Cuma

Gelinlik diye bir mesele mi var?

 Gelinlik meselesini değerlendirmelerinize sunmak istiyorum. Elbette konuya İslami bir hassasiyet nazarıyla bakıyor olacağız zira gelinlik kendinden öte bir zihin dünyasını temsil eder.

Gelinlik caiz midir şeklinde bir soru sorsam ne düşünürsünüz? Neden caiz olmasın ki.

Meselenin anlaşılması için önce bir kavrama değinmem gerekiyor: mutlak. Türkçe'de gündelik dilde kullandığımız mutlaka kelimesi ile karıştırılsa da mutlak kelimesi en azından İslam'a dair konularda özel bir anlam taşır. Kadim ifadesiyle bilakaydüşart. Yani hiç bir kayıt ve şartın olmadığı durumu ifade eder mutlak kelimesi. Yani herhangi bir detay veya ilave olmaksızın anlamına gelir kabaca.

Örnek vermek gerekirse su içmek caizdir. Mutlak olarak caizdir fakat ameliyat sonrası doktorun su içmeyi yasakladığı birine tehlikenin mahiyetine göre su içmek mekruh veya haram olabilir. İşte burada su içme meselesine doktorun yasaklaması gibi bir kayıt, detay, ilave getirmiş olduk.

Anlaşılması için başka bir örnek daha vermek istiyorum. Domuz eti haramdır. Mutlak manada haramdır fakat açlıktan kesin ölme tehlikesi yaşayan birisi için ölmeyecek kadar yemesi caiz olur. Burada domuz eti yeme meselesine ölüm tehlikesi olan bir açlık kaydı, detayı, ilavesi eklemiş oluyoruz.

Şimdi gelelim gelinlik meselesine.

Gelinlik giymek caizdir. Tabii mutlak manada. Ama
  1. Namahrem erkeklerin arasında caiz olmaz.
  2. Kadınlar arasında caiz olsa da avret ölçülerine uymazsa yine caiz olmaz.
Bu kayıtları artırmak mümkündür. Hayat mutlak manalara sürekli kayıtlar, ilaveler ekler. Bu kayıtlardan biri de gelinliğe dair olmakla birlikte şöyledir:

Malumunuz günümüzde gelinlikler genellikle bir kaç gün hatta bir kaç saat kullanılıyor. Sonrasında da işi bitiyor. Bu pahalılık öyle boyutlara ulaşmış ki insanlar satın almayıp veya alamayıp kiralama yoluna gidiyorlar.

Yukarıda bahsettiğim gibi evet gelinlik giymek mutlak manada ve bazı kayıtlarda caizdir fakat kısa bir süre hatta tabiri caizse bir anlığına yaşanacak bir keyif için en azı bir asgari ücret kadar olan kiralama bedelini belki de daha yüksek rakamları gözünü kırpmadan harcamanın hükmü nedir acaba? Allahualem israf ve haram olabilir. Hiç olmazsa mekruhtur.

Tanıyabildiğiniz kadarıyla Efendimiz aleyhissalatüvesselamın böyle bir durumda ne söyleceğini vicdanımıza bir danışalım.

Kültürümüze ve irfanımıza uygunluğuna dair hususlar şimdilik sarfınazar ederek meseleyi toparlayayım.

Gelinlik giymek caizdir demiştik değil mi? Tabii mutlak manada. Ama
  1. Hiç bir faydası yoksa
  2. Sadece zevk ve lezzet almak için kullanılıyorsa
  3. Gözardı edilemez rakamlar harcanıyorsa
Yine de caiz midir? Vicdanlarımıza bırakıyorum.

Burada en çok dikkat çekebilecek üçüncü ve para ile alakalı madde olsa da konuyu paraya hapsetmek oldukça hatalı olur. Velev bedavaya bile gelse, velev devlet ücretsiz gelinlik bile dağıtsa gelinliğin mahiyeti değişmez.

Gelinlik giymek gelinliğin arkasındaki zihin dünyasını, gösterişi ve israfı mübah görüp yayılmasına rıza hatta gayret göstermek demektir.


26 Mayıs 2021 Çarşamba

Evlilik sürecinde söz, nişan ve İslam

Söz, nişan ve nişanlılığa dair…

Evlenme sürecinin ilk adımı söz/nişandır.

Nişan sadece iki insanın birbirine karşı evlenme niyetinde olduklarının işaretidir. Yalnızca bir işarettir. Ölçülü olmak kaydıyla görüşmek ve konuşmak haricinde hiç bir serbestlik bulunmaz. Görüşme ve konuşma asla iki evli insan seviyesinde olamaz. Nişan boyunca birbirine yabancı iki insan oldukları, birbirine namahrem oldukları unutulmamalıdır.

Nişanın amacı karı koca adaylarının birbirine olan yabancılığının/soğukluğunun kırılmasından başka birşey değildir. Bu sadece ve sadece nikah günü birbirine tamamen iki yabancı gibi olmamak, azıcık ülfet etmiş olmak içindir.

Nişanın icab ettiğinde sorunsuzca geri dönülebilmesi için tesis edilmiş bir süreç olduğu bilinmelidir. Bozulduğunda ise her iki taraf ne maddi ne manevi yara almamalı, zarar görmemelidir. Nişan süresince bu husus göz önünde bulundurularak iletişim kurulmalıdır.

Nişan, düğün gibi herkese duyrulmaz, mümkün olduğunca az kişi bilmelidir. Nişanda ve nişanlılıkta çok fazla masraf edilmez, çok kıymetli hediyeler alınmaz. Olur da nişanın bozulması gerekirse, herkese duyrulmuş bir nişanın ya da çok masraflar edilmiş bir nişanlılığın dönüşü zordur: maddi/manevi yaralar açar.

Nişan bireysel bazda evliliğe hazırlık süreci olarak geçirilmelidir. Evliliğe dair kitaplar okunması bu dönemde çok faydalıdır. Ayrıca her namazın ardından dua etmek, hem nişanlılık süresince duası nikah zamanı yapılmak üzere kuran ve zikir hatimleri yapmak güzeldir.

Nişanlılıkta yani nikahtan önce özellikle Asım Uysal'ın "Evlilik ve Cinsel Hayat" kitabı muhakkak okunmalıdır.

Selametle.